Η "τυραννία" της οικειότητας στη δουλειά

Έχω ακούσει πολλές και διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι στο χώρο εργασίας. Κάποιοι λένε πως πρέπει να είσαι απόμακρος και τυπικός, ότι δεν είναι καλό να γνωρίζουν οι συνάδελφοί σου τι γίνεται στη ζωή σου γιατί μπορεί στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου, να μην μπορείς να κρυφτείς αν χρειαστεί, να μην μπορείς να βρεις δικαιολογίες ή να πεις ψέματα. Προφανώς όλοι μας κάπου χρειάστηκε να παρουσιάσουμε λίγο διαφορετικά γεγονότα για να καλύψουμε την αλήθεια ή να ξεφύγουμε από μια δύσκολη κατάσταση και προφανώς αυτό δυσκολεύει όταν όλοι ξέρουν τι γίνεται…

Άλλοι λένε πως δεν είναι κακό να μιλάς, να ανοίγεσαι αλλά λίγο και πάντα να διατηρείς τον πληθυντικό και τις αποστάσεις.. και καλά αν είσαι σε ανώτερη θέση μπορεί αυτή η συμπεριφορά να βοηθήσει στο να διατηρήσεις το κύρος σου και να μπορείς να επιβάλλεις τις αποφάσεις πιο εύκολα, αν είσαι όμως σε κατώτερη θέση τότε είναι σαν να αναγνωρίζεις την ανωτερότητα του άλλου και σίγουρα δεν θα σε δει ποτέ σαν ίσο.

Άλλοι πάλι κάνουν φιλίες χρόνων από τη δουλειά, κανονίζουν εξόδους, ταξίδια, οικογενειακές συγκεντρώσεις.. δεν θεωρούν ότι πρέπει να ανησυχούν για κάτι, ίσως γιατί είναι καλοί σ’ αυτό που κάνουν, ίσως γιατί θεωρούν ότι κανείς δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κάτι εναντίον τους, ίσως πάλι γιατί είναι απονήρευτοι και δεν περιμένουν κάτι τέτοιο.

Μάλλον όλα είναι σχετικά.. αν το κλίμα στη δουλειά σου είναι αρκετά φιλικό δεν μπορείς να μην ακολουθήσεις, θα μείνεις απ’ έξω. Αν πάλι είσαι φιλικός ενώ οι άλλοι δεν σε έχουν δει και με καλό μάτι, κινδυνεύεις να βρεθείς σε άσχημη θέση.

Και όλα αυτά δεν τα ξέρω από προσωπική πείρα.. είναι απόψεις άλλων, βγαλμένες από δικές τους εμπειρίες, συνεργαζόμενοι με πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους.

Στις ελάχιστες δουλειές που έχω πάει δεν μπόρεσα να κρατήσω αποστάσεις, δε νομίζω ότι μπορώ να το κάνω γενικά - τουλάχιστον όχι τώρα πια.. παλιότερα μου ήταν πιο εύκολο. Μου έχουν πει ότι κάποια στιγμή θα την πατήσω, κάποια στιγμή θα μου γυρίσει πίσω άσχημα, αλλά δε με νοιάζει. Μου αρέσει να μιλάω με τον κόσμο (ναι, ξέρω, μου αρέσει να μιλάω γενικά… αλλά μη γίνεστε κακοί), μου αρέσει να πλησιάζω τους άλλους και να τους γνωρίζω. Φοβάμαι να είμαι μόνη μου και απομονωμένη, είτε στη δουλειά, είτε σε παρέες, είτε σπίτι…

Παρ’ όλ’ αυτά το σκέφτομαι, κι αν αυτός που τώρα κάνεις την πλάκα σου κάποια στιγμή χρειαστεί να σου κάνει παρατήρηση, αν εσύ πρέπει να κάνεις σοβαρές κουβέντες, ή αν απλώς λόγω καλής διάθεσης ξεπεράσεις απλώς τα όρια.. τότε τι γίνεται? Επανέρχεσαι σε αυτήν την αρχική κατάσταση που ανάμεσα σας υπήρχε απόσταση ή τίποτα δεν αλλάζει αν πέσουν τα τείχη. Και αν λόγω της οικειότητας δημιουργηθούν προβλήματα και προστριβές, αν δημιουργηθούν παρατράγουδα και παρεξηγήσεις, αν κάποια μέρα αυτός που μέχρι χτες βοηθούσε να περνάν οι βαρετές ώρες στη δουλειά συνειδητοποιήσει ότι καλή η πλάκα αλλά στη δουλειά δεν μπορείς να κάνεις φίλους, τότε τι γίνεται? Πως το χειρίζεσαι?

Και για να το πάω και πιο μακριά, οι ερωτικές σχέσεις στη δουλειά αποδίδουν, κουράζουν, δεν αντέχουν ή απλώς δημιουργούν προβλήματα???

Με μπερδεύουν όλα αυτά… γιατί δεν μας έφτανε το ότι κάθε πρωί πρέπει να σκεφτούμε τι θα βάλουμε, να προσέξουμε τι θα φάμε, τα λεφτά μας, το σπίτι, το αυτοκίνητο, τις κάρτες, τα έξοδα, την μόλυνση του περιβάλλοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου και μην ξεχνάμε και την οικονομική κρίση… τώρα θα πρέπει να ανησυχώ και για το πώς θα μιλήσω στη δουλειά γιατί κάποιοι που βλέπω κάθε μέρα μπορεί να με παρεξηγήσουν και να μου δημιουργήσουν προβλήματα?? Κι εγώ είχα χαρεί που τέλειωσε το σχολείο και γλίτωσα από αυτά..

100 χιλιάδες κομμάτια

Η εικόνα που δείχνουμε προς τα έξω σίγουρα είναι αυτή που θέλουμε να δουν οι άλλοι. Πάντα προσπαθούμε να κρύψουμε στοιχεία και κομμάτια ανάλογα με το ποιος είναι απέναντί μας. Σε πολύ λίγους δείχνουμε την "τρομαχτική" αλήθεια για εμάς. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και η ανάγκη για επιβεβαίωση δεν αφήνουν να παρουσιάσουμε τις φοβίες, τις ανασφάλειες, τα ελαττώματα μας, ή τουλάχιστον προσπαθούμε να ρίξουμε ένα πέπλο (στάχτη) στους άλλους ώστε να χάσουν αυτές τις "μικρολεπτομέρειες" που όμως αυτές είναι που μας ξεχωρίζουν από τους άλλους.

Κι αν αφήσεις κάποιους να ρίξουν μια ματιά στο τι συμβαίνει στο κεφάλι σου και το συμπέρασμα, το σχόλιο ή η αντίδρασή τους είναι αυτή ακριβώς που φοβόσουν, τι κάνεις? Αν τελικά δεν εντυπωσιαστούν από αυτό που πραγματικά είσαι και συνειδητοποιήσουν ότι είσαι απλώς άλλος ένας, σαν όλους αυτούς που τριγυρνάνε δίπλα μας ή δεν καταλάβουν πόσο σημαντική κίνηση ήταν αυτή για σένα… Τότε τι? Να το πάρεις πίσω- δε γίνεται, να υποκριθείς ότι δε συνέβη ποτέ- ούτε αυτό γίνεται. Μάλλον δύο λύσεις απομένουν: να το πάρεις στην πλάκα, έλα τώρα δεν ήταν σοβαρό, πλάκα έκανα, σιγά να μην σκέφτομαι/ νιώθω/ πιστεύω/ κάνω όλα αυτά∙ ή να τρέξεις να κρυφτείς, να κλειστείς στο καβούκι σου και την άλλη φορά να προσέξεις περισσότερο, να το σκεφτείς 2,3,7 φορές πριν ανοιχτείς ξανά.

Και αν αυτά τα 100.000 πρόσωπα που έχουμε είναι μικρά κομμάτια μιας εικόνας, τότε ποιο από όλα είναι το αληθινό και πως μπορούμε να τη δούμε αυτή την εικόνα ολόκληρη? Και υπάρχει κανείς που βλέπει ολόκληρο το παζλ? Και η κλασική ανησυχία: πως μπορείς να είσαι σίγουρος για το πώς σε βλέπουν οι άλλοι? Γιατί αν κοιτάς από μακριά η εικόνα δεν είναι καθαρή και αυτό που βλέπεις ίσως να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.. αλλά από κοντά μπορείς να δεις τις ατέλειες και τα μειονεκτήματα…

Και για να μην ξεφεύγω, πως γίνεται να μάθω τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα?

Τον τελευταίο καιρό ακούω χαρακτηρισμούς καινούριους για μένα κι από άτομα που δεν περίμενα να με βλέπουν έτσι… Μήπως έχω αλλάξει τόσο πολύ? Μήπως απλώς έχω μπερδευτεί? Μήπως θα αρχίσω να κοιτάω γύρω γύρω μ’ εκείνο το βλέμμα του Μπους και ν’ αναρωτιέμαι ποιος είμαι και γιατί με έφεραν εδώ.. ή ίσως να μην έχω αλλάξει, αλλά απλώς τώρα νιώθω πιο σίγουρη γι αυτό που σκέφτομαι ή γι αυτό που είμαι και ίσως να μη φοβάμαι να το δείξω…

Και μια και μιλάμε γι αυτό, τι ΑΚΥΡΗ ανασφάλεια είναι αυτή? Κι από πού ήρθε? Να ‘ναι κολλητικό? Και ποιος μου την κόλλησε?

Τελικά είναι καλό να αφήνουμε τους άλλους να πλησιάσουν? Ή μόνο δυσκολίες μπορεί να μας φέρει κάτι τέτοιο? Δύσκολα αφήνουμε την κρυψώνα μας, τους τοίχους που χτίζουμε γύρω μας από παιδιά για να μας προστατέψουν από τους άλλους, γιατί πάντα φοβόμαστε ότι δεν θα μας δεχτούν. Τουλάχιστον όταν το κάνουμε, ας μην το μετανιώνουμε. Ρίσκο είναι και δίκοπο μαχαίρι η οικειότητα (ή όπως λέει μια φίλη είναι τυραννία η οικειότητα) αλλά χωρίς αυτή δε γίνεται. Αν δε μπορείς να έχεις ανθρώπους γύρω σου, πάρε ένα ρόπαλο, ανέβα στα βουνά, ζήσε σε σπηλιά και κυνήγα βίσωνες.