Γιορτές

Και κάθομαι και γράφω κάρτες και γράμματα, στολίζω δέντρα και σκέφτομαι τις διακοπές… «ψυχαναγκαστική χαρά» ή «ευκαιρία για διασκέδαση»????

Τι είναι πιο έντονο αυτές τις μέρες? Ο κακός χαμός, ο κοινωνικός αναβρασμός και η οικονομική κρίση ή οι γιορτές, τα λαμπιόνια, τα δώρα και οι αγιοβασίληδες? Ψάχνουμε όντως ευκαιρίες να ξεχάσουμε τις σκοτούρες και τα προβλήματά μας ή έχοντας συνηθίσει τόσα χρόνια τέτοια εποχή σαν καλο-κουρδισμένα μηχανήματα στολιζόμαστε και φοράμε τα καλά μας και το ωραίο μας χαμόγελο και βγαίνουμε?

Ναι! Υπάρχει οικονομική κρίση! Ναι! Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα! Ναι! Είναι καιρός για αντίδραση και αλλαγές! Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορώ να βγω και να ξοδέψω τα 5 έστω έξτρα ευρώ που έχω? Να νιώθω ενοχές γιατί θέλω να διασκεδάσω μέσα σε όλο τον πανικό? Από πότε η διασκέδαση δημιουργεί τέτοιες ενοχές?

Μήπως απλώς γίνομαι μέρος του συστήματος? Και τι πρέπει να κάνω για να το αποτρέψω? Φοβάμαι τις απόλυτες απαντήσεις, τις απόλυτες λύσεις, το μαύρο-άσπρο. Πάντα νόμιζα ότι όλα είναι τουλάχιστον γκρι αν όχι πολύχρωμα. Φοβάμαι τις αντιδράσεις που φέρνει μια αντίθετη ή έστω άκαιρη άποψη ή επιλογή. Είμαι αρκετά ώριμη και έξυπνη για να αποφασίζω για τη ζωή μου αλλά όπως οι πιο πολλοί χρειαζόμαστε ιδανικά για να ακολουθούμε, όχι να αντιγράφουμε απλώς ανθρώπους που θα μας εμπνεύσουν για κάτι καλύτερο. Δυστυχώς σήμερα φαίνεται τόσο δύσκολο να τους βρούμε.

Και τελικά εγώ να το ξεστολίσω το δέντρο μου?

Θεσσαλονίκη

Πολλά έχουν γραφτεί, πολλά έχουν ειπωθεί, πολλοί έχουν τραγουδήσει για την συμπρωτεύουσα, την κόρη του Θερμαϊκού. Για μένα είναι κάτι καινούριο. Έχω ζήσει σε άλλες 4 πόλεις στη ζωή μου, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό κι έχω επισκεφτεί και μερικές ακόμα, αλλά η Θεσσαλονίκη είναι κάτι το ξεχωριστό. Για αρκετές πόλεις όπως η Αθήνα, οι σκέψεις των κατοίκων και των επισκεπτών είναι ή πολύ θετικές ή πολύ αρνητικές. Σε άλλες όπως ο Βόλος, οι πιο πολλοί εκτιμούν την τοποθεσία, τη φυσική ομορφιά. Τη Θεσσαλονίκη απλώς την ερωτεύεσαι. Και σου έρχεται τόσο φυσικά που ούτε το καταλαβαίνεις πότε έγινε.

Είναι από αυτές τις πόλεις που έχουν διατηρήσει τον χαρακτήρα τους και δεν έχει παρασυρθεί από την παγκοσμιοποίηση που μετατρέπει πολλές πόλεις ίδιες ανεξάρτητα από το μέρος του κόσμου που βρίσκονται. Δεν είναι απλώς άλλη μια μεγάλη πόλη. Είναι πολύπλευρη, μυστήρια και μυστηριακή. Είναι αρκετά μεγάλη για να μη χάνεις το ενδιαφέρον σου, να μη ρουτινιάζεις και ταυτόχρονα αρκετά μικρή για να μη χάνεσαι μέσα σε ένα απρόσωπο πλήθος.

Έχει γειτονιές με διαφορετικό χαρακτήρα αλλά αυτό δε σημαίνει ότι κάθε γειτονιά έχει αποκλειστικά ένα ύφος. Η έντονη φοιτητική ζωή βοηθάει στην ανανέωση και στη διατήρηση της ενέργειας και της ζωντάνιας της. Ταυτόχρονα πολλοί νέοι είτε αποφασίζουν να μείνουν μόνιμα είτε να μετακομίσουν στη Θεσσαλονίκη να κάνουν οικογένεια ενισχύοντας έτσι την ηρεμία που θα έπρεπε να έχει μια επαρχιακή πόλη.

Η Θεσσαλονίκη έχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα και στηρίζει και βοηθάει στην εξέλιξη όλων των ειδών μουσικής, διασκέδασης και κουλτούρας. Μην ξεχνάμε ότι πολλοί καλλιτέχνες ξεκίνησαν από εδώ. Είναι πολύ εύκολο να παρακολουθήσεις μεγάλα ονόματα αλλά και μικρά γκρουπάκια που σε άλλες πόλεις δεν επιβιώνουν.

Η κουζίνα είναι υπέροχη γιατί συνδυάζει τις παραδοσιακές ελληνικές με τις πιο δυνατές μυρωδιές της μικρασιάτικης κουζίνας και το αποτέλεσμα είναι υπέροχο. Ακόμα και στα πιο δημοφιλή μέρη όπως η Άθωνος ή τα πιο εναλλακτικά, όπως τα κουτούκια στην Άνω Πόλη και στο Μπιτ Μπαζάρ είναι εγγυημένες οι καλές γεύσεις.

Η πόλη έχει σημαντική ιστορία η οποία χάνεται στο παρελθόν ακόμα και πριν τον Μέγα Αλέξανδρο, χωρίς όμως να κρύβεται και να στιβάζεται σε μουσεία και συγκεκριμένους χώρους. Είναι πολύ εύκολο για κάποιον που περπατάει στην πόλη να δει την επιρροή της αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου αγκαλιασμένες μπροστά στη θάλασσα.

Η θέση της, δίπλα στην Χαλκιδική και αρκετά κοντά στον Όλυμπο καθώς και στις μεγάλες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας καθησυχάζουν όσους φοβούνται ότι μια ημερήσια εκδρομή μπορεί να εξελιχθεί σε Οδύσσεια για όποιον το τολμήσει.

Παρ’ όλ’ αυτά νομίζω ότι το μεγαλύτερο ατού της πόλης, ο κρυμμένος άσσος της δεν είναι τίποτε άλλο από τον κόσμο, από τους ίδιους τους κατοίκους. Δεν έχω συναντήσει πουθενά τόσο ζεστούς ανθρώπους. Είμαι πολύ λίγο καιρό εδώ, μόνο λίγους μήνες αλλά παρ’ όλ’ αυτά δεν έχω συναντήσει παρά ελάχιστους κακόκεφους ανθρώπους, μουρτζούφληδες (πάντα μου άρεσε αυτή η λέξη) ή γκρινιάρηδες.

Μετά από 18 χρόνια στο Βόλο, 5 στην Αθήνα και 2 στο εξωτερικό εντυπωσιάζομαι όταν το πρωί μιλάω στον κόσμο και μου απαντάνε με χαμόγελο, όταν μου λένε καλημέρα και νιώθω ότι το εννοούν, χωρίς να με κοιτούν στραβά αναρωτώμενοι που βρήκα τη διάθεση πρωί πρωί, ψάχνοντας τις πράσινες κεραίες μου γιατί είμαι σίγουρα εξωγήινη.

Προφανώς όπως σε κάθε πόλη ο κόσμος έχει τις ιδιαιτερότητες του, την ντοπιολαλιά, τις συνήθειες και τα πάθη του. Αλλά αυτά είναι που κάνουν την πόλη τόσο ιδιαίτερη και μοναδική. Ο ΠΑΟΚ (ή μ-ΠΑΟΚ, όπως κοροϊδεύουν πολλοί) είναι θρησκεία, το ίδιο ο Ηρακλής ή ο Άρης. Ο Ψωμιάδης θα συνεχίσει να εκλέγεται (ελπίζω όχι για πολύ), αν και είναι άγνωστο ποιος τον ψηφίζει τελικά και οι πιο ηχηρές διαδηλώσεις θα συνεχίσουν να γίνονται εδώ, είτε είναι για τις ταυτότητες, είτε κατά του ΝΑΤΟ. Θα συνεχίσουν να τρώνε μπουγάτσα με τυρί και όχι τυρόπιτα και θα κατηγορούν την Αθήνα και τους Αθηναίους πίνοντας χαΛΛΛαρά τον καφεδάκο τους στην παραλία.

ΥΓ. θα ήθελα να βάλω και μερικά μέρη που πρέπει να επισκεφτεί όποιος έρθει αλλά επειδή είμαι καινούρια εδώ φοβάμαι ότι δεν θα είναι ακριβές. Σιγά σιγά…

Κρίμα

Κρυμμένη στη γωνιά μου κι εγώ, δυστυχώς, παρακολουθώ το χάος. Κοιτάμε να «εξεγείρεται» ο κόσμος, να «επαναστατεί»… και επιτρέψτε μου τα εισαγωγικά γιατί δεν μπορώ να πιστέψω ότι έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο: να θεωρούμε πολιτική αντίδραση την τρομοκρατία μιας χώρας, δεν είμαστε έτσι… και θα μου πεις πώς είμαστε? Και η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω να απαντήσω, φοβάμαι να απαντήσω, φοβάμαι για αυτό που θα σκεφτώ. Δεν θέλω να πιστέψω ότι είμαστε βολεμένοι, με τη ζωή μας να τρέχει σε μικρές ταχύτητες και με εμάς με μικρές απαιτήσεις: η δουλίτσα μας, το αυτοκινητάκι μας, το σπιτάκι μας, η ζωούλα μας. Δεν μ’ αρέσει να πιστεύω ότι έτσι είμαστε.. όχι δεν είμαστε. Ίσως δεν μας δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσουμε την αντίδρασή μας, ίσως φοβηθήκαμε να την δείξουμε… και τώρα που βρέθηκε η αφορμή όλη αυτή η συσσωρευμένη καταπίεση, πίκρα, αγανάκτηση αντί να εκφραστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να κερδίσουμε κάτι, να μας ακούσουν, να μας προσέξουν επιτέλους, αφήνουμε 5-10 ή 100 άτομα να δημιουργούν το απόλυτο χάος, τον τρόμο και να καταστρέφουν όποια ελπίδα ή πιθανότητα είχαμε για να αντιδράσουμε. Έτσι, είτε γινόμαστε μέρος του όχλου, είτε καθόμαστε βουβοί σε μια γωνιά παρακολουθώντας την τρέλα.

Φυσικά δεν βγάζω τον εαυτό μου έξω από τους παθητικούς συνενόχους αυτής της κατάστασης. Στο κάτω κάτω ούτε το παιδί κατάφερα να προστατέψω, ούτε να φωνάξω, ούτε να αποτρέψω το χάος που έχει δημιουργηθεί. Ξέρω ακούγεται παρανοϊκό αυτό που λέω. Γιατί τότε όλοι μας θα είμαστε υπεύθυνοι και ποιος στ’ αλήθεια τολμάει να παραδεχτεί ότι όλοι φταίμε? Και όλοι προτιμάμε να ρωτάμε μα τι θα μπορούσα να είχα κάνει εγώ? Δεν ξέρω. Δεν ξέρω με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι, αλλά δεν μ’ αρέσει να λέω ότι εγώ δεν ήξερα, δεν το φαντάστηκα, δεν το περίμενα. Αν το έλεγα θα κορόιδευα τους άλλους και τον εαυτό μου.

Από την άλλη τώρα δεν ξέρω τι θα γίνει, πως θα λήξει όλο αυτό, ποιος τελικά από όλους αυτούς τους απίθανους που μας κυβερνούν θα καταφέρει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση περισσότερο. Γιατί εδώ που έχουμε φτάσει έχω πολύ λίγες ελπίδες ότι θα έρθει μια αλλαγή, ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση, ότι θα ξυπνήσουν όλοι αυτοί και θα αποφασίσουν να κάνουν κάτι για τους άλλους, για το λαό που τόσα χρόνια τους δίνει ευκαιρίες να αποδείξουν ότι υπάρχει λόγος που βρίσκονται εκεί. Και πολύ φοβάμαι αν κρίνω από το πως ήδη έχουν όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, αντιδράσει σε όλο αυτό, θα καταλήξουμε να βλέπουμε τυμβωρύχους που ψάχνουν να κερδίσουν από κάτι τόσο τραγικό. Και δυστυχώς δεν συγκαταλέγονται μόνο οι πολιτικοί σε αυτούς, αλλά και οι δημοσιογράφοι και οι αναλυτές, οι «αντι-εξουσιαστές», οι χούλιγκανς και γενικά κάθε ένας από όλους αυτούς που ξεχνάει αυτό καθεαυτό το γεγονός και προσπαθεί να χωθεί, να εκμεταλλευτεί και να στρέψει όλο αυτό προς την μεριά που τον βολεύει.

Παρ’ όλ’ αυτά έχω ελπίδες, λίγες βέβαια αλλά τις έχω, ότι ίσως κάποιος καταλάβει τι γίνεται, ότι ίσως κάποιος από όλους αυτούς έρθει και λίγο στη γη και δει την κατάσταση, γιατί από τις αντιδράσεις, τις δηλώσεις, τη συμπεριφορά μάλλον αυτοί φαίνεται να είναι από άλλο πλανήτη και όχι εγώ.

Και η τρέλα συνεχίζεται…

ΚΙΝΑ 3

Φαγητό συνέχεια - Τα ωραία και τα παράξενα!!!!

Ας ξεκινήσουμε από τα παράξενα: Ναι! Είναι αλήθεια! Μπορείς να φας φίδι και σκορπιό και σαρανταποδαρούσα και αστερία και ιππόκαμπο και άλλα τόσα περίεργα (όλα ψημένα, τίποτα ζωντανό)! Είναι όμως μόνο για τους τουρίστες!!! Οι κινέζοι δεν τα τρώνε αυτά πια, δεν ξέρω αν τα τρώγανε στο παρελθόν, αλλά τώρα δεν χρειάζεται, έχουν χρήματα.

Εγώ πάλι ως κλασσικός τουρίστας τα δοκίμασα. Όχι όλα. Αλλά δοκίμασα σκορπιό και σαρανταποδαρούσα. Δεν ήταν κάτι συγκλονιστικό σαν γεύση μάλλον η ιδέα είναι πιο συγκλονιστική και η κίνηση του να σηκώσεις τον σκορπιό και να τον βάλεις στο στόμα σου είναι απίστευτη. Νιώθεις ότι ξεπερνάς φόβους και προκαταλήψεις!

Εκτός από αυτά τα φιλικά προς τους τουρίστες υπάρχουν και άλλα περίεργα που τρώνε οι κινέζοι. Είναι αυτά που θεωρούν λιχουδιές και είναι πιο ακριβά αλλά σε εμάς και στους άλλους δυτικούς φαίνονται παράξενα. Για παράδειγμα, τρώνε τα εντόσθια από μοσχάρι και αρνί και τα τρώνε σε σούπα (σαν πατσά) ή απλώς μαγειρευτά. Για μας δεν είναι τόσο περίεργα, αλλά το να δεις το στομάχι από ένα ζώο ή την ουρά και την πατούσα από ένα αρνί, στο τραπέζι δίπλα στο πιάτο σου, σε φρικάρει λίγο. Έχει τύχει να με βγάλουν έξω, να με ρωτήσουν αν τρώω αρνί και σε όλο το τραπέζι, ανάμεσα σε 10 διαφορετικά πιάτα, να μην έχει ούτε ένα κομμάτι κρέας αρνιού! Ήταν το πιο πρωτότυπο δείπνο που είχα ποτέ.

Αν πάτε ποτέ στην Κίνα, αν έχετε την τύχη να φάτε πραγματικό κινέζικο φαγητό να προτιμήσετε τα εξής:

Δοκιμάστε την πάπια Πεκίνου, είναι όντως νόστιμή αλλά υπάρχουν και άλλα πολύ νόστιμα φαγητά. Και έχουν και κάτι που δεν το έχουμε εμείς, λέγεται hot pot και είναι μια κατσαρόλα με νερό που βράζει και βάζεις μέσα λαχανικά και κρέας.

Di san xia: είναι ένα πιάτο με λαχανικά

Tu dou si: ένα πιάτο με πατάτες τηγανητές, καυτερό

Kung pao ji ding: κοτόπουλο καυτερό

Cao mian: noodles τηγανητά – και μέσα μετά με λαχανικά ή κρέας

Char siu bao: έχει απ’έξω ζύμη και μέσα κρέας με κόκκινη σάλτσα (δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς)

Και φυσικά δοκιμάστε όσα περισσότερα φρούτα μπορείτε, έχουν απίστευτη γεύση, είναι ζουμερά και μπορεί κάποια να μην σας αρέσουν αλλά σίγουρα δύσκολα θα τα βρείτε εδώ για να τα δοκιμάσετε.

ΚΙΝΑ 2

Το φαγητό

Μία από τις πρώτες ερωτήσεις που μου κάνουν στην Ελλάδα όταν λέω ότι πήγα στην Κίνα είναι για το φαγητό. Τι έτρωγα? Πώς ήταν το φαγητό? Τι ήταν το πιο περίεργο που έφαγες? Τρώνε γάτες και σκύλους, φίδια και σαύρες?

Και πώς να εξηγήσεις ότι οι κινέζοι δεν έχουν ανάγκη να τρώνε τα πάντα πλέον, αλλά τρώνε ο,τι κι εμείς, ο,τι τους κάνει καλό.. πώς να χαλάσεις την εικόνα που έχουμε εδώ για την κινέζικη κουζίνα?

Χωρίς να κάνω την ειδικό, ή την έξυπνη, όσοι έχω συναντήσει μέχρι τώρα είτε αγαπούν είτε μισούν την κινέζικη κουζίνα. Δεν έχω γνωρίσει κανέναν Έλληνα που να του λες μακαρόνια και να λέει «δε μου αρέσει η ιταλική κουζίνα», αν αναφέρεις όμως ρύζι με λαχανικά και γλυκόξινη σάλτσα και μπαμπού (αν και κανένας δεν σκέφτεται ότι είναι απλώς ένα ακόμα λαχανικό) κάνουν ένα σχόλιο περίεργο ή μια γκριμάτσα ανάλογα με το τι ξέρουν ή νομίζουν ότι ξέρουν για το κινέζικο. Κανένας δεν το αντιμετωπίζει σαν ένα άλλο φαγητό, όπως το ιμάμ (που δεν είναι τούρκικο ε?), αλλά κάτι εξωτικό.

Επίσης σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό παίζει και η ποιότητα του κινέζικου στην Ελλάδα, συνήθως είναι πολύ κακή. Τα φαγητά είναι, προφανώς, προσαρμοσμένα να ταιριάζουν στα γούστα μας και όλοι περιμένουν ότι στην Κίνα ο κόσμος τρώει κάθε μέρα spring roles και πάπια Πεκίνου.. και γενικά ρύζι, μπαμπού και περίεργες σάλτσες.

Λοιπόν στην Κίνα… το φαγητό μου άρεσε πάρα πολύ!! Ήταν διαφορετικό εννοείται από ότι είχα συνηθίσει αλλά ήταν διαφορετικό και από το κινέζικο που είχα φάει στο παρελθόν. Η αλήθεια είναι ότι ο οργανισμός μου έκανε καιρό να το συνηθίσει αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε μου άρεσε..

Τα κύρια συστατικά είναι το κοτόπουλο, το χοιρινό και το μοσχάρι. Τρώνε ρύζι (προφανώς) και noodles (που είναι σαν μακαρόνια), πολλά λαχανικά και φρούτα. Τα πάντα είναι μαγειρεμένα, είτε βρασμένα είτε τηγανητά. Δεν τρώνε ψωμί και ο,τι κυκλοφορεί που να μοιάζει με ψωμί (ακόμα και αυτά του τοστ) είναι γλυκά. Δεν αντέχουν τα γαλακτοκομικά, οπότε δεν τρώνε τυρί και δεν πίνουν γάλα.. μόνο κάτι περίεργα γιαούρτια, που μοιάζουν με κάτι ξινισμένο ή με παράξενο ξινόγαλα, δεν είμαι σίγουρη. Το δοκίμασα και δεν το άντεξα! Μια φορά μάλιστα την ώρα που αγόραζα λίγο τυρί σε ένα Carrefour (γιατί αυτό είναι ένα από τα λίγα μέρη που μπορείς να βρεις προϊόντα φιλικά στους ξένους), ένα ζευγάρι ηλικιωμένων με ρώτησε πως το τρώμε αυτό ακριβώς. Και μου πήρε 2-3 λεπτά να καταλάβω ότι πραγματικά αυτοί οι άνθρωποι δεν ήξεραν τι το κάνουμε το τυρί.. οπότε τους είπα για τοστ, μακαρόνια και πίτσες. Και αφού δεν τρώνε τίποτα ωμό όπως καταλαβαίνετε δεν τρώνε και σαλάτες!!!! Ούτε έχουν φούρνους. Δεν ψήνουν!! Μάλλον να το πω σωστά κρέας στα κάρβουνα, σαν σουβλάκια έχουν αλλά δεν ψήνουν κέικ, πίτες ή οτιδήποτε γίνεται σε φούρνο, έτσι δεν θεωρούν ότι πρέπει να έχουν φούρνους στα σπίτια τους.

Και ναι πίνουν πολύ τσάι!!!!!!!! Σε όποιο κινέζικο εστιατόριο και να φας (πάντα μιλάμε για κινέζικο φαγητό, όχι δυτικού τύπου) πάντα έχει τσάι. Η ποιότητα του εστιατορίου φαίνεται και από την ποιότητα του τσαγιού, ή την ποικιλία που διαθέτει. Οφείλω να το παραδεχτώ ότι φεύγοντας από την Κίνα είχα μάθει να πίνω πιο πολύ τσάι, πιο πριν μόνο όταν ήμουν άρρωστη με πυρετό και πονόλαιμο το άντεχα!

Και κάτι ακόμα πριν να γράψω για φαγητά περίεργα και μη.. δεν πίνουν∙ ή μάλλον πίνουν αλλά δεν το αντέχουν. Το δικό τους λευκό ποτό, το αντίστοιχο ούζο, τσίπουρο, βότκα, ρακί κτλ.. λέγεται μπάιτζιο (baijiu-白酒). Είναι γλυκό και δυνατό. Σε μεθάει άνετα!

Μου λείπεις..

Και τι κάνουμε για όλους αυτούς που πληγώσαμε; Τι κάνουμε για αυτούς που θέλουμε δίπλα μας αλλά για χίλιους δύο λόγους δεν μπορούμε να τους έχουμε; Κυρίως για αυτούς που είναι δική μας η ευθύνη που απομακρυνθήκαμε;

Τους αφήνουμε να ζήσουν χωρίς εμάς, διατηρώντας μια τυπική επαφή για να ξέρουμε ότι ζουν και είναι καλά στην υγεία τους, παραμένοντας στο τέλος ανάμνηση μιας άλλης εποχής.. ή παλεύουμε να κρατήσουμε μια σχέση ζωντανή, παλεύουμε να διορθώσουμε λάθη που τους απομάκρυναν, να ανατρέψουμε καταστάσεις και να μικρύνουμε τις αποστάσεις; Και τελικά επιλέγουμε τι είναι καλύτερο για εμάς ή για κείνους;

Για πόσο πρέπει να κυνηγάμε μια σχέση, φιλική ή ερωτική; Πόσο να πιέσουμε τον άλλο για ένα μήνυμα, ένα τηλέφωνο, ένα γράμμα; Πόσες φορές να προτείνουμε μια κοινή εκδρομή;

Ποια είναι η σωστή αντιμετώπιση; Μήπως να περιμένουμε; Να περάσει ο καιρός, να ηρεμήσουν τα πράγματα; Και ακολουθούμε αυτό που λεν ότι αν αγαπάς κάτι το αφήνεις να φύγει..

Μήπως όμως, αυτοί που πραγματικά θέλουν να είναι δίπλα μας το καταφέρνουν χωρίς εμείς να κάνουμε καμία ιδιαίτερη προσπάθεια; Μήπως αυτοί οι λίγοι άνθρωποι θα επικοινωνούν ακόμα κι αν μας χωρίζουν θάλασσες και βουνά; Αυτοί θα θυμηθούν τα γενέθλιά σου και θα σε πάρουν μόλις αλλάξει η ώρα για να σου ευχηθούν, ακόμα κι αν είναι τόσο μακριά που η ζωή τους τρέχει σε διαφορετική ώρα; Αυτοί οι λίγοι, αντέχουν να σε ακούσουν όσο κι αν τους πλήγωσες.. γιατί δεν μπορούν αλλιώς..

Ίσως το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να στείλουμε ένα μήνυμα: «μου λείπεις..»

Από φίλη

Εντάξει λοιπόν! Το παραδέχομαι! Υπάρχει οικονομική κρίση!

Σε λιγότερο από ένα χρόνο που θα έχω απολυθεί, δε θα έχω να φάω, θα κλέβω το κολατσιό των άλλων μέχρις ότου ούτε οι άλλοι θα έχουν κολατσιό, γιατί θα έχουν όλοι απολυθεί και θα αρχίσουν να λιγουρεύονται εμένα - ψητή, βραστή, σε σούπα, στιφάδο.. Κι εγώ για να γλιτώσω, θα καταφύγω (περπατώντας) στην Πίνδο για να ζητήσω άσυλο από μία αρκούδα, η οποία θα με φιλοξενήσει στη σπηλιά της, αλλά όχι για πολύ, διότι η οικονομική κρίση θα "αγγίξει" και την αρκούδα.. Οπότε θα καταλήξω να πεθάνω από ασιτία σε μία γωνιά της σπηλιάς..

Όταν μετά από χιλιάδες χρόνια, αρχαιολόγοι ανακαλύψουν το σκελετό μου θα θέλω να φωνάξω.. "είμαι η Χριστίνα, δεν είμαι ο άνθρωπος των σπηλαίων" και "ο σκελετός δίπλα μου δεν είναι ο άντρας μου, είναι η αρκούδα!"

«Όποιος γυρίζει μυρίζει…»

Αυτό μου είχε πει μια φίλη πριν από χρόνια. Κι αποφάσισα να ακολουθήσω τη συμβουλή ή την παρότρυνσή της. Γιατί μ’ αρέσει να «μυρίζω νέες μυρωδιές». Δεν είμαι σίγουρη για το αν ήθελε να μου πει αυτό ακριβώς, ή αν τελικά το μετάνιωσε γιατί εγώ το πήρα πολύ πατριωτικά κι έφτασα στην Κίνα, εμένα πάντως με βοήθησε. Ένιωσα ότι επιτέλους βρήκα τι ήθελα να κάνω: να γυρίζω.

Τώρα έχω δει άλλες χώρες, άλλες κουλτούρες και νοοτροπίες (λίγες φυσικά ακόμα) και θα ήθελα να το ξανακάνω, ή μάλλον ελπίζω πως δεν θα σταματήσω. Το μόνο που έχω μάθει σίγουρα από αυτά τα ταξίδια είναι το πώς μου αρέσει να ταξιδεύω: με παρέα και με τρένο. Το αεροπλάνο είναι πιο γρήγορο αλλά δεν απολαμβάνεις τη διαδρομή, το καράβι θυμίζει διακοπές αλλά σε περιορίζει, το αυτοκίνητο είναι πιο αυτόνομο αλλά μπορεί να είναι και κουραστικό και το λεωφορείο απλώς το αποφεύγω. Τα καλύτερα και μεγαλύτερα, σε διάρκεια, ταξίδια τα έκανα με τρένο. Το ένα με ένα εισιτήριο για inter-rail, που τελικός προορισμός ήταν το Μαρόκο και το άλλο ήταν σε κλινάμαξα στην Κίνα, που πέρασα 44 ώρες στο τρένο. Και τα 2 ήταν συγκλονιστικές εμπειρίες. Είχα καλή παρέα, γνώρισα κόσμο και γύρισα πίσω με πολλές ιστορίες για τη συλλογή μου και σίγουρα πολλές μυρωδιές να τις συνοδεύουν.

Το δύσκολο κομμάτι σε όλο αυτό είναι ο αποχωρισμός γιατί ναι μεν εσύ ξεκινάς για κάπου αλλά αυτό σημαίνει ότι αφήνεις πίσω σου κάτι άλλο.

«.. κι όποιος μένει περιμένει»

Και είναι καλό να ξέρεις ότι θα γυρίσεις πίσω σε κάποιους αγαπημένους ανθρώπους που όπου κι αν πας θα σε περιμένουν με ένα μεγάλο μπαλόνι και μια ζεστή αγκαλιά.

Αυτούς τους ανθρώπους τους κουβαλάς μαζί σου και νιώθεις πως χωρίς αυτούς, χωρία να μπορείς να μοιραστείς τις νέες εμπειρίες μαζί τους ίσως όλα αυτά να μην είχαν νόημα, γιατί όπως λέει και το τραγούδι «..εγώ στα νιάτα μου ξημέρωνα/ Ελλάδα, Ευρώπη, Αμερική/ ο,τι αγαπούσα τ’ αποθέωνα/ αρκεί να ήσουνα εκεί..»

ΚΙΝΑ

Χωρίς να θεωρώ ότι είμαι ειδικός στο θέμα, έχω μια εικόνα για αυτή τη χώρα που λίγοι έχουν στην Ελλάδα, αφού είχα την τύχη να ζήσω εκεί για κάποιους μήνες σαν φοιτήτρια. Ήταν συγκλονιστικό και απίστευτο όλο αυτό το διάστημα, σαν ένα εντυπωσιακό ταξίδι που κράτησε 6 μήνες.

Κάθε μέρα που έβγαινα από το σπίτι δεν ήξερα τι θα μου συμβεί. Όσες φορές έχω προσπαθήσει να περιγράψω τη ζωή μου εκεί δυσκολεύομαι γιατί δεν ξέρω από πού να αρχίσω και φοβάμαι ότι κάτι θα ξεχάσω. Θα προσπαθήσω λοιπόν να το χωρίσω σε ενότητες μήπως και τα καταφέρω αυτή τη φορά.

1. Άνθρωποι

Δεν θέλω να πω τα κλασικά κλισέ ότι είναι πολύ διαφορετικοί από εμάς, ίσως γιατί δεν το πιστεύω. Με εμάς, τους Έλληνες, έχουν κάποια κοινά στοιχεία που δεν τα έχουμε με την υπόλοιπη Ευρώπη. Πρώτ’ απ’ όλα τρώνε, πίνουν και καπνίζουν πολύ και δυστυχώς όταν πίνουν οδηγούν. Κατά κύριο λόγο μοιράζονται το φαγητό τους, όπως κάνουμε εμείς με τους μεζέδες. Βάζουν στη μέση 10 πιάτα και τρώνε όλοι από όλα, κάτι που δεν θα το δεις στις άλλες Δυτικές χώρες.

Η οικογένεια είναι πιο σημαντική από το άτομο. Μένουν κοντά ή όλοι μαζί, όχι απαραίτητα για οικονομικούς λόγους. Οι ηλικιωμένοι είναι σημαντικά πρόσωπα και δεν είναι ξεχασμένοι σε γηροκομεία.

Φωνάζουν και μαλώνουν, κορνάρουν και μουρμουράνε όταν οδηγούν και φυσικά οδηγούν σαν τρελοί, τι ΚΟΚ και αηδίες..

Αν δεν δουλεύουν σε ομάδα κάνουν τα πάντα στο δικό τους ρυθμό, χαλαρά, αργά και με το πάσο τους, σαν ελληνική δημόσια υπηρεσία. «Τίποτα δεν γίνεται γρήγορα στην Κίνα», εκτός από την ανοικοδόμηση.

Προς τους ξένους είναι περίεργοι, όχι παράξενοι, περίεργοι. Μας κοιτούν όπως τα παιδάκια κοιτούν τις μαϊμούδες στο τσίρκο. Βγάζουν φωτογραφίες, δείχνουν, γελάνε και περιμένουν να κρεμαστούμε από το δέντρο. Και νιώθεις ότι μπροστά σου υπάρχει μια μεγάλη ταμπέλα που λέει «μην ταΐζετε τους ξένους», αλλά δεν μπορούν να αντισταθούν κι όλο κάτι θα σου δώσουν. Η περιέργεια γίνεται πιο έντονη όταν καταφέρουν να συνομιλήσουν μαζί σου. Αρχίζουν τις ερωτήσεις και σίγουρα δεν είναι διακριτικοί, ούτε έχουν τακτ. «Από πού είσαι; Γιατί είσαι εδώ; Τι δουλειά κάνεις; Είσαι παντρεμένος;».. κι αλίμονο αν δεν είσαι παντρεμένος, αρχίζουν τα γιατί και τα πως, και αναρωτιέσαι αν έχεις μεταφερθεί σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου η γιαγιά σου, η μάνα σου και όλοι οι συγγενείς είναι κινέζοι και πιάνεται αυτή την κουβέντα που αποφεύγεις όπως ο διάολος το λιβάνι, «πότε θα γίνεις μάνα??». Το πιο αναπάντεχο που μου έτυχε ήταν να με μαλώσει ταξιτζής στις 3 το πρωί γιατί δεν έχω παντρευτεί ακόμα!! ΧΑ!

Νιώθεις ότι παρόλο που οι ξένοι δεν είναι κάτι απαραίτητα καινούριο – ειδικά σε πόλεις όπως το Πεκίνο ή η Σαγκάη – συμπεριφέρονται όπως σε κάτι ξεχασμένα χωριά μας, που ξαφνικά εμφανίζονται ξένοι τουρίστες.

Κι όμως είναι ευγενικοί και δεν δημιουργούν εύκολα πρόβλημα. Έχει μια αθωότητα η αδιακρισία και η γενικότερη συμπεριφορά τους.

Προσοχή όμως στις οικονομικές συναλλαγές μαζί τους, όποιου μεγέθους. Θα προσπαθήσουν αν σε κοροϊδέψουν, όχι σε τραγικό βαθμό, ίσα-ίσα να μην το καταλάβεις. Ο,τι θα κάναμε κι εμείς σε κάποιον που δε μιλάει ελληνικά, ο,τι κάνουμε κι εμείς στους τουρίστες..

Η δική μου εικόνα είναι σε γενικές γραμμές θετική, αντίθετα από τη γενική ιδέα που έχουν οι Έλληνες για τους κινέζους. Νομίζω πως είναι ζεστοί άνθρωποι με κουλτούρα και παραδόσεις, που προσπαθούν να φτάσουν τον υπόλοιπο κόσμο που σιγά-σιγά ανακαλύπτουν. Δε νιώθεις ότι θα σου κάνουν κακό αλλά ότι είναι σαν κατοίκους μιας χώρας ξεχασμένη σε χρονοδίνη και από το 1960 ξύπνησαν το 2008,αναγκασμένοι να προσαρμοστούν σε τόσο διαφορετικές συνθήκες και με όλο τον κόσμο να παρατηρεί τις εξελίξεις.

Κολλημένος στην κίνηση

Τι είπα τώρα; Μόνο ελάχιστοι τυχεροί, σίγουρα όχι κάτοικοι Αθήνας ή Θεσσαλονίκης δεν ξέρουν τι σημαίνει να χάνεις ώρες από τη ζωή σου περιμένοντας να ανάψει ένα φανάρι. Κάποτε είχα ακούσει κάποιον να λέει ότι ο ύπνος είναι χαμένος χρόνος, ότι θα κοιμηθούμε μια και καλή.. αν ο ύπνος είναι χαμένος χρόνος τότε το περίμενε σε ένα φανάρι τι είναι; Έχεις μετρήσει ποτέ πόσες μέρες, μήνες χάνουμε όταν ζούμε σε μια μεγαλούπολη; Κι αυτό εξαιτίας της κίνησης; Πόσα πράγματα θα μπορούσα να έχω κάνει σε αυτό το διάστημα.. να μάθω νοηματική, ένα μουσικό όργανο ή να κάτσω να κοιτάω τη δεξιά γωνία στο ταβάνι μου!!

Ποιος έχει σκεφτεί ότι όλο αυτό είναι κάτι που πρέπει να το περνάμε καθημερινά;

Τόσες χιλιάδες πράγματα θα άλλαζαν αν δεν υπήρχε κυκλοφοριακό. Πρώτ’ απ’ όλα όλοι θα κάναμε τις δουλειές μας στην ώρα τους, θα είχαμε πολύ λιγότερα νεύρα κάθε μέρα, λιγότερα ατυχήματα, λιγότερα έξοδα, λιγότερα καυσαέρια.. και δεν θα ήμασταν κολλημένοι στην κίνηση..

Κι έχεις και τον διπλανό σου που νομίζει ότι είναι πιο έξυπνος και χώνεται μπροστά σου με ένα αυτάρεσκο χαμόγελο.. και μετά αν εσύ βρεις την ευκαιρία να κάνεις το ίδιο σε κοιτάει με ύφος «έλα κοπελιά, μ******ς σε μένα δεν περνάνε». Και θες να κατέβεις να του σπάσεις το αμάξι, ή να του το χαράξεις, ή τέλος πάντων να κάνεις κάτι να φύγει αυτό το ηλίθιο χαμόγελο από τα χείλη του… μήπως πρέπει να κατέβω και να πάρω το λεωφορείο?

Κάθεσαι και κοιτάς τη ζωή να περνάει μαζί με τα αυτοκίνητα, σαν να βλέπεις το trailer και τα διαφημιστικά πριν και ανάμεσα στην ταινία και περιμένεις και περιμένεις και στο τέλος τελειώνουν τα ποπ-κορν και η κοκα-κόλα και αρχίζεις να αναρωτιέσαι πόσο θα κρατήσει όλο αυτό; Πότε θα αρχίσει η ηλίθια η ταινία; Και φαντάζεσαι η ταινία να αποδειχθεί μούφα; Τι περίμενες τόση ώρα, κολλημένος στην κίνηση;;;;;

ΥΓ. ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το κείμενο γράφτηκε.. μπροστά από ένα φανάρι, τελικά ίσως πρέπει να βρω κάτι να κάνω στη διαδρομή από τη δουλειά στο σπίτι.. και το πλέξιμο είναι μια καλή ιδέα…

Στιγμές 2

Όπως λέει ο aggelos spyrou ίσως τελικά να είμαστε μόνο στιγμές. Αλλά τότε σίγουρα δεν είμαστε μόνοι μας, χρειαζόμαστε μάρτυρες, συνενόχους, κάποιος που να επιβεβαιώνει ότι αυτό που μόλις ζήσαμε ήταν αληθινό. Ο Thomas Hardy είχε γράψει ότι ο καθένας γύρω μας δημιουργεί ένα κόσμο, ότι οι γονείς μου, οι φίλοι, τα μέρη που έχω ζήσει υπάρχουν και συνδέονται μόνο από εμένα, αυτό με κάνει μοναδική, το ίδιο ισχύει και για τις στιγμές μας και τις σχέσεις μας. Δεν υπάρχει άλλος σαν εμένα και εγώ έχω μια μοναδική σχέση με σένα που δεν μπορεί να την αντικαταστήσει κανένας άλλος.

Μέσα από αυτές τις στιγμές, τα γεγονότα, τις «φάσεις», ανακαλύπτεις κάτι παραπάνω σε αυτόν που βρίσκεται δίπλα σου, κάτι που δεν είχες δει, που δεν είχες φανταστεί ότι υπάρχει. Οι λανθασμένες εικόνες που σχηματίζουμε για τους άλλους ανατρέπονται όταν έρθει μια τέτοια ιδιαίτερη στιγμή. Τέτοιες στιγμές μπορεί να είναι ένα ξημέρωμα δίπλα στην παραλία, ένα τηλεφώνημα στις 5 το πρωί γιατί η μοναξιά δεν αντέχεται (ε, μικρούλι?), ένα επεισοδιακό ταξίδι, ένα τρελό μεθύσι και άλλα πολλά.

Όλα αυτά γεμίζουν το σακούλι με τις στιγμές μου. Και είναι κι άλλα. Και η λίστα συνεχίζεται, γιατί μου αρέσει να μαζεύω ιστορίες, άλλοι κάνουν συλλογή από γραμματόσημα, άλλοι από δίσκους, εγώ μαζεύω ιστορίες, από αυτές που δεν τις ξεχνάς, γιατί μπορεί να μην τις έζησα εγώ αλλά είναι σαν συνθηματικό, σαν μια μυστική οργάνωση που σε ενώνει με τους άλλους. Μπορεί επίσης, όλοι αυτοί να μην είναι κάθε μέρα δίπλα μου αλλά σίγουρα είναι μαζί μου, είναι κομμάτι μου, γιατί τελικά αν είμαστε όντως στιγμές, οι «συνένοχοι» είναι κι αυτοί μέρος μας. Και αυτές οι ιστορίες σε στέλνουν πίσω με μια ατάκα, μια λέξη (boiler, Μαρίζα Κωχ και άλλες άσχετες), με ένα βλέμμα σαν να έγινε χτες. Και με αυτούς τους ανθρώπους ξέρεις ότι σε αυτές τις στιγμές ένιωθες μια οικειότητα, μια συνενοχή (όπως λέει ο Πασχαλίδης), ή όπως λέει η ξανθιά ένιωθες απλώς «κουνέλη».

Εσείς τι θυμάστε;

Μια Κυριακή βράδυ

Οι Κυριακές είναι περίεργες μέρες. Υποτίθεται ότι είναι μέρος της χαλάρωσης μετά από μια δύσκολη εβδομάδα. Κι όμως ποτέ μου δεν τις συμπάθησα. Ίσως γιατί ποτέ δεν ήταν πραγματικά ήρεμες, χαλαρές, πάντα είχα να ετοιμάσω κάτι για την βδομάδα που ερχόταν.

Πολλά έχουν γραφτεί για τις Κυριακές. Ο Λ. Παπαδόπουλος έχει γράψει «όλες του κόσμου οι Κυριακές λάμπουν στο πρόσωπό σου», τα Υπόγεια Ρεύματα τραγουδούν «τα όνειρα της Κυριακής κοστίζουν ακριβά».

Μπορεί να κάνω και λάθος που τις βλέπω τόσο αρνητικά. Ίσως φταίει το ότι ενώ ξεκινούν τόσο καλά - γιατί σε ποιον δεν αρέσει το Κυριακάτικο πρωινό (ακόμα και μετά από ένα καλό Σαββατιάτικο ξενύχτι), ή το χαλαρό μεσημεριανό φαγητό - αργότερα, το απόγευμα με πιάνει μια μελαγχολία.

Τελικά ίσως για όλα να φταίνε οι Δευτέρες.

Αλλά από αλλού ξεκίνησα κι αλλού καταλήγω, ας επανέλθω λοιπόν. Έλεγα για την Κυριακή που πέρασε. Χτες αποφάσισα να κάνω κάτι που λίγοι αντέχουν να το κάνουν, κι εγώ το έχω κάνει μια-δυο φορές, από ανασφάλεια για τα βλέμματα των γύρω. Πήγα να πιω μια μπίρα μόνη μου σε ένα μαγαζί που μου αρέσει, κάτω από τον Λευκό Πύργο, παρέα με το περσινό ημερολόγιο μιας φίλης. Το ημερολόγιο που περιέγραφε τη ζωή της για τους 6 μήνες που εγώ έλειπα, μου μίλαγε για τις σκέψεις, τους φόβους, τους ανθρώπους γύρω της, αλλά και για την καθημερινότητά της, τις εξελίξεις στη δουλειά, όλα αυτά που θα ήξερα αν δεν μας χώριζαν θάλασσες και βουνά. Όλα αυτά που θα ζούσαμε μαζί.

Ένα χρόνο μετά τα ξαναδιάβαζα με άλλο μάτι. Έβλεπα τι άλλαξε και τι παρέμεινε σταθερό, ποιες από όλες αυτές τις σκέψεις και ανησυχίες ήταν μια κρίση της στιγμής και τι πραγματικά αποδείχτηκε σωστό. Τελικά έχουν δίκιο αυτό που λένε για τις μεγάλες κουβέντες. Πόσο λάθος μπορεί να κάνουμε σε προβλέψεις για το μέλλον, δεν ξέρουμε τελικά τι είναι αυτό που θα μας χτυπήσει την πόρτα και απορούμε για πράγματα που κάποιες μέρες, κάποιους μήνες ή ακόμα και κάποιες στιγμές μετά τα θεωρούμε αυτονόητα.

Και στα μισά χρειάστηκα άλλο ένα ποτήρι μπίρας για να συνεχίσω τη διαδρομή στις σκέψεις της, γιατί είναι δύσκολο να βλέπεις τι χάνεις από τη ζωή αυτών που θεωρείς σημαντικούς στη ζωή σου, γιατί ακολουθείς τα όνειρά σου. Κι εκείνοι μένουν πίσω και σε περιμένουν∙ σε περιμένουν να βρεις τον δρόμο για την Ιθάκη, γιατί θα γυρίσεις κι ας προσπαθείς να κάνεις μακρύ το ταξίδι, γιατί σ’ αγαπούν, γιατί το ίδιο θα έκανες κι εσύ αν εκείνοι αποφάσιζαν να φύγουν για την άλλη άκρη του κόσμου.

Και μετά από κάποιες ώρες, παρέα με καλή μουσική και δύο δυνατές μπίρες, κατάλαβα ότι όλες αυτές οι σελίδες είναι μια πολύ καλή παρέα για μια Κυριακή βράδυ. Το ότι ένας άλλος άνθρωπος είναι διατεθειμένος να μοιραστεί μαζί σου τις σκέψεις, τους φόβους, τα όνειρά του αλλά και την κάθε μέρα του, γιατί σε σένα βρίσκει κάτι που δεν το έχουν οι χιλιάδες άνθρωποι που βρίσκονται γύρω του, σίγουρα σε κάνει να ξεχνάς το Σαββατοκύριακο που πέρασε και την Δευτέρα που έρχεται. Και νιώθεις δυνατός να ξεκινήσεις άλλη μια βδομάδα.

Στιγμές

"Η αγάπη μια στιγμή στο λυκόφως και χάνεται". Μήπως η ζωή είναι μία στιγμή, ή μια συλλογή από στιγμές; εκείνες οι ιδιαίτερες στιγμές που σου μένουν, είτε γιατί σε σημάδεψαν, σε μεγάλωσαν, σε πλήγωσαν, είτε γιατί σε έφτασαν ψηλά, σου έδωσαν εκείνο το χαμόγελο που μεταδίδεται γιατί είναι δυνατό, σε ένωσαν με αυτό που τις μοιράστηκες. Είτε γιατί τις έχεις επαναλάβει τόσες φορές που είναι κομμάτι σου, όπως το ύψος, το βλέμμα ή η μυρωδιά σου.
Μήπως τελικά δεν είμαστε μόνο σώμα και ψυχή αλλά και στιγμές;

Καλως ήρθατε

Γεια!
Δεν ξέρω στ' αλήθεια ποιος θα θελήσει να ρίξει μια ματιά σε αυτά που έχω να πω. Κάποιος μάλιστα θα αναρωτηθεί τι το ενδιαφέρον έχω να πω.. δεν είμαι κάτι το ξεχωριστό για τους περισσότερους, για κάποιους όμως είμαι ένα κομμάτι της ζωής τους, για άλλους ασήμαντο, για άλλους σημαντικό.. όπως λέει ο Pirandello, είμαστε ένας, κανένας και εκατό χιλιάδες.

Η καθημερινότητα μας οδηγεί πολλές φορές στο να φωνάξουμε «έλεος!!». Να κοιτάμε δίπλα μας και να περιμένουμε να δούμε ένα πράσινο ανθρωπάκι, με τρία μάτια και εφτά πόδια, μόνο και μόνο για να σιγουρευτούμε ότι ζούμε σε έναν άλλο πλανήτη, γιατί δεν μπορεί όλα αυτά που ζούμε κάθε μέρα να είναι φυσιολογικά και να τα κάνουν άνθρωποι σαν κι εμάς. Δεν μπορεί να βλέπουμε τα πράγματα τόσο διαφορετικά.

Και καταλήγω στο συμπέρασμα ότι είμαι σίγουρα από άλλο πλανήτη και έχω αρπάξει ένα κομήτη από την ουρά και έχω έρθει να δω πως είναι η ζωή σε άλλους πλανήτες, και ενθουσιάζομαι με τα παράξενα και τα ανεξήγητα..

Και ο λόγος που το ξεκινάω όλο αυτό είναι για να μοιραστώ και τα «φυσιολογικά» και τα παράξενα και ανεξήγητα, να δω ίσως και την άλλη μεριά του καθρέφτη.. καλό μας ταξίδι, λοιπόν.